ETXEAN ERE IPUIN KONTARI

Badirudi ipuinak etxeko txikitxoei kontatzea iraganean geratu zen ohitura bat dela.

Gaur egun, ematen du gurasoak hain daudela okupatuta, zeinen ez dutela denborarik haurrei ohera joan aurretik ipuin bat kontatzeko ere.

Lo egin baino lehen ipuin bat kontatzeak uste duguna baino gehiago suposatzen du. Ba al zenekien umeari irakurriz irudimen eta hizkuntza estimulatzen direla? Horrez gain ipuinak irakurtzearekin askoz ere gauza gehiago lortzen dira, horiek artean hurrengoak:

-       -  Ipuinak entzutean, umeak pentsakorragoak bihurtzen dira. Izan ere, beti aurkitzen dugu mezuren bat, lehen esan bezala, ona eta txarraren artean bereizten jakitera eramaten dituena, edo nola jokatu jakitera eramaten dituena…

-        -   Zenbait ipuinetan haurrak bertako pertsonaiekin identifikatu daitezkeenez, istorioan zehar gertatzen ari denak norbere beldurrak garaitzeko argudioak izatea suposatzen du. Beraz, norbere beldurrei aurre egiten eta control handiagoa izaten laguntzen dute.

-        -  Ipuina haurraren garapen intelektualerako oinarria ere bada, pertzepzioan, ulermenean, memorian eta espresioan ere laguntzen du.

-       -   Haurrak hitz gehiago ikasten ditu, hau da, hiztegiaren aberaztasuna lortzen du.

-       -  Abenturadun eta magiaz beteriko istorioek haurren interesa pizten dute, eta beraz, kontakizun gehiago ezagutzeko gogoak izaten dituzte.

-       -   Haurrak erlaxatu eta lasaitzeko bide dira.

-       - Haur eta gurasoen arteko harremana hobetzeko modua ere badira.

Horrez gain, kontatzen den ipuinak eragin positiboak izan ditzan, zenbait gauza kontuan hartzekoak dira. Leku egoki bat aukeratu behar da; emozioarekin kontatu behar da, entonazioarekin…; umeak dituen erreakzioei erreparatu behar zaie; galderak egitea ere garrantzitsua da, umeak entzun edo irakurritakoa ulertu duela baieztatzeko. Horretatik aparte oso garrantzitsua da umeak duen adinerako egokia den liburu bat aukeratzea, adin bakoitzerako era desberdinetako liburuak zehaztuta baitaude.

Ikus dezakegu beraz, ipuinak etxean kontatzeak ere nolako eragina duen umeengan.

Web orri batekin uzten zaituztet, non haurrei irakurtzeko hainbat ipuin aurki ditzakegun:
http://www.ikasbil.net/jetspeed/portal/media-type/html/user/anon/page/ipuinaklista

IPUINEN GARRANTZIA HEZKUNTZAN

Esan beharra dago, ipuinek hezkuntzan duten helburua asko aldatu da urteen Joan etorrian. Duela urte asko, nire gurasoek kontatu didatenez, klaseak erlaxazio eta fantasia puntu batekin bukatzeko kontatzen omen ziren. Hala ere, irakaslea ipuinak kontatzen zegoela, umeei zuten harritasun eta ilusio aurpegiak, argi uzten zuen hezkuntzan ipuinek zeukatzen potentziala.

Jende askok galdetuko dio bere buruari gaztelu eta printzesei buruzko narrazioak nola izan daitezkeen hezigarriak edo umeen morala nola hezi dezaketen. Ipuinetan ikasteko gauza asko eta asko daude sublimaturik. Horiek ezagutzeak eta bizitzeak ekintza hezigarri bat suposatzen du umeengan berebiziko garrantzia duena. Izan ere, errealitateko hainbat egoeratan sentsibilitatea izatea sortarazten laguntzen du.

Horrez gain, ipuinak gure izaera, pertsonalitate eta bizitzeko moduaren element hezigarri dira. Ona eta txarra erakusten digute, duina eta duina ez dena, baliagarria dena eta ez dena… ikuspuntu guztiak eta kontrapuntuak erakusten dituztenez, haurrek horiengan hausnartzea ahalbidetzen dute.

Ipuinei dutena baino garrantzia gehiago emon beharra dagoela uste dut. Ez da egon eta ez dago herririk kontakizunik gabekorik. Esan daiteke teknologiak distantzia bat jarri duela ipuin eta haurren artean, eta egoerari buelta eman beharra dagoela deritzot, esperientzia eta jakintzen transmisio modu hori berreskuratu beharra dago, kritikarako gaitasuna garatzeko bide hori berreskuratu beharra dago, mundu eta bizitza azaltzeko modu hori berreskuratu beharra dago. Ipuinen garrantziaz ohartu beharra dago.

Beraz, ikus dezakegu funtzio oso garrantzitsua betetzen dutela ipuinek haurren heziketan eta baita garapen integral bat izateko orduan ere.


Gaurkoan,  haurren artean oso ohikoa den ipuin batekin utziko zaituztet eta eskolan sarritan kontatzen dena:

Ipuin herrikoi eta literarioak

Ipuinak zer idren azalduta, bi ipuin motak azaltzeari ekingo diogu: ipuin herrikoiak eta ipuin literarioak.


Bizitzak izan dituen aldaketen poderioz, ipuin herrikoiak ahoz transmititzeko ohitura hori galtzen Joan da pixkanaka- pixkanaka.


Fikzioa beste edozein jakintza era baino lehenago sortua izan zen, hau da, zientzia, metafisika, idazmena… baino leheango sortua eta ahoz- aho transmititua izan zen. Fikzio hau, bizitzaren eta unibertsoaren misterioa argitzen edo deskribitzen saiatu izan da.


Ipuin herrikoiek jatorri anonimoa dute. Gehien bat hiri edo herrietako adinekoen eskutik ahoz transmitituak izan dira hurrengo generazioetara. Ipuin herrikoia gizon primitiboen fikzioetatik dator, mota askoa izan daitekeelarik: ohiturei buruzkoa, animaliei buruzkoa, ipuin miragarriak… denborazkanpoko espazio batean daude eta errepikatzen den argumentu izaten dute. Pertsonaiei dagokienez, abstraktuak izaten dira (amaordeak, maitagarriak, erregeak…).


Ala ere, ipuin hauek asko aldatzen dira narratzaileak ipuina kontatzeko duen moduaren arabera (keinuak, isiluneak...). Horregatik, ipuin herrikoiak kontatzen diren bakoitzean aldatu egiten dira, narratzaile bakoitzak ezberdin kontatzen duelako, eta narratzailea berdina izanda ere, une bakoitzean kontatzeko modua aldatu egiten da.


Ipuin literarioak, ipuin herrikoiak ez bezala, idatziz transmititutakoak dira beti, beraz, idazle jakin dat izaten dute eta ezin izaten dira moldatuak izan. Ipuin herrikoietan esan dugu espazioa denborazkanpokoa dela, baina kasu honetan, espazioa historikoa da eta pertsonaiak abstraktuak izan beharrean, konkretuak dira.


Hala ere, berdintasunak ere aurkitzen ditugu ipuin herrikoi eta literarioen artean, laburrak dira eta irakurlearen eta entzulearen aditasuna mantendu behar dute amaierararte irakurriak edo entzunak izan daitezen.


Ipuin literarioak, maila kultuago batekin lotuak izan ziren antzina. Maila honetako jendeak, ipuin herrikoak gaitzetsi egiten zituzten, sineskera lelotzat jotzen ziren. Horrez gain, akademikoek ere ez zituzten mota honetako ipuinak onartu duelka gutxira arte.


Hala ere, denboraren poderioz, bere garrantziaz ohartu eta biak parekatuak izan dira garrantziari dagokionez.


Horrez gain, hezkuntza sistema, ipuinek duten garrantziaz ohartu beharko litzateke, eta horiek, ikasgelan erabiltzen direna baino gehiago erabili, haurrentzako oso garrantzitsuak baitira.


Ipuin herrikoi eta literarioei buruz hitz egiten egon garenez, gaurkoan ipuin bat ezezik, bi utziko dizkizuet. Lehenengoa, herrikoia, amonak kontatutakoa. Literarioa, ostera, “Bizkaialdeko ipuin esaundak”-eko bat. Hor doakizuez ba:




 IDERGIA EGUZKIA ETA MUNDUA

            Aldi baten, noizik ona ez dakigula, eguzkia eta itargia andra gizonak ei ziran, eta, Martiko itargibarriko gauean  badinotso eguzkiak arrokeriz beterik:

-          Ikusten dozu mundua? Egunean ederrago!

-          Bai, ikusiko ez dot ba!

-          Ba hori edertasun hori neure argi eta beroari esker da!

-          Bai eta nire gauetako inontzari esker bebai, ala, inontzak ez dau balio?

Hori entzunda, haserretu jakon eguzkia itargiari, hartu eban txingerra eskuetan eta aurpegira bota eutsazan txingerrak itargiari eta erreunea egin jakon bekokitik okotzerainoko.

Oraintxe be ikusten jakoz erreuneak itargiari itargi betea dagoenean.

GAUEAN ELEIZ PORTIKUARI HIRU BUELTA EMON EZETZ

Gauean eleiz potikuari hiru buelta emonez gero ortusantuan argiak ikusten direla esaten zan.

Egoten ziran fanfarroiak postura hori egin guran baina buelta bi emon eta hirugarrena emon orduko ileak be arteztuta atzera egiten eben.

Ortusantuarekin kontuz! Ortusantuak errespetu handia emoten dau, gaubean ezeze egun argiz bebeai.

Orain ba, ei dakie horiek argiok zer diran baina leheneago eskolarik be ez eukien eta dana zan bildurra, gauetan batez be.

Gaur, jakitetik aparte, eleiz ingurua ergi ederrekin dago eta ganera oraingo gazteek ez daukie olango kopletarako astirik.

 

Zer dira ipuinak?

            Hurrengo egunetan, ipuinei buruz arituko gara hizketan, zer diren azalduz, atalak, duten garrantzia…

Gaurko honetan, ipuinei  hasiera emateko,  zer diren azaltzeari ekingo diogu edo saiatu behintzat.

Ipuina, narrazio modu labur bat bezala defini dezakegu, ahoz zein idatziz transmititua izan daitekeena.

Bere ezagugarri nagusien artean, bere helburua zerbait kontatzea dela da, era labur batean eta denbora eta espazio ez oso luze batean. Ipuina berez, fikziozko narrazioa da, zeina autorearen kreazioa izan daitekeen, edo gertaera errealetan oinarrituta dagoena.

Normalean, gai bakar bat abiapuntutzat hartzen da, horren inguruan istorio bat sortuz, amaierara heldu arte eta sarritan, amaiera hori espero ez dena izaten da. Beraz, eskolan ikasten den bezala, ipuin baten egitura honako litzateke: hasiera, korapiloa eta amaiera.  Hau da, hasierako egoera bat aurkezten da; hasierako egoera hori aldatuko duten ekintza batzuk gertatzen dira; ekintza horiei konponbidea emango zaien egoera bate maten da; azkenik, amaierako egoera batekin bukatzen da.

Ipuinetan, berebiziko garrantzia hartzen duen elementu bat pertsonaiena da. Pertsonaiak istorioan parte hartzen duten pertsonak, animaliak edo gauza edo objektuak izan daitezke. Ohikoa den moduan, batzuk beste batzuk baino garrantzitsuagoak izaten dira, edo garrantzia handiagoa hartzen dute, horrela protagonistak edo bigarren mailako pertsonaiak bereizten dira ipuin baten barruan. Horrez gain, sarri askotan, istorioa kontatzen duenak parte hartu ere egiten du. Kasu horretan, narratzailea pertsonaietako bat izaten da.

          Aurrekoetan ere egin ohi izan dudan bezala, oraingoan ere kontutxo batekin utziko zaituztet, Maria Pilar Goikuriak kontatutakoa. Ipuin ugari zekizkien eta kontatzen zizkidan emakumea.


          Horrez gain, web orri honekin uzten zaituztet, bertan ipuin ugari entzun daitezkeelarik: http://etxegiroan.com/gazteak_euskara.php



          Hor doa ba, ipuina:

LANDABURUKO KRIDUE

Asterria ez dakizuenentzat, Zeanuriko auzune bat da, herritik ia kilometro bira dagoana.

Lapurrak joaten ei ziran zaldiekaz ostutera. Atariraino helduten ei ziran eta etxekoak amenazatu egiten ei ebazan.

Migel izeneko giona, Landaburu baserrian egoten ei zan kridu. Baserri honetako ugazabak gauza asko irakasten ei eutsozan; Goiz baten Landabururantza joiala, bidean hiru lau lapur aurkitu ei ebazan. Eroan eban guztia kendu eta gero lapur honeek Migel zuhaitz baten, soka batekin lotu ei eben. Bakarrik geratu zenean zarata baten hasi ei zan. Landaburuko ugazabak zaratak entzun ebazanean kanpora urten eta bere andreari esan eutson:

-          Horreik gure Migelen zaratak dira ba!

Joan ziran arin biak Migel lota egoan lekura eta libre itxi ei eben. Baina Migeli jazoera hori ez jakon inoiz ahaztu.

Egun batzuk geroago, Migel bizi zan baserrira lapurrak joan ei ziran. Zer jazotzen zan ikusi ebanean, eskopeta hartu eta lehio batetik tiro egin eban Migelek. Gerotxoago kanpora irten eta odol putzu bat ikusi eban, jada lapurrik ez egoan arren.

Migelen gurasoak odola arin garbitu eben baina gure gizonaren barrua ez zan hain garbi geratu. Bere egoera ikusita, aitortzea ebatzi eban. Penitentzia lortzeko, Galiziara joan behar ei eban. Hori eginda, Euskal Herrira etorri zan berriro, bere burua garbi eukalarik.

Eta ordutik hona, lapurrak ez direla Asterrira joaten esaten da.

IDATZIZKO TRADIZIOAREN GARRANTZIA

Ahozko tradizioa aurrerago aipatuta, idadizkoari ekingo diogu oraingo honetan.

Idatzizko tradizioa komunikatzeko modu oso garrantzitsua izan da gizakiaren historian, eta norbere ideiak, sentimenduak, pentsamenduak… adierazteko aukera eman digu duela hainbat milioi urtetatik.

Komunikazio modu honek gure arbasoen hainbat datu ezagutzera  ere eman digu. Izan ere, duela urte askotako hainbat eta hainbat gauza idatzirik agertatutako idazkie, datu…en bidez dakizkigu, eta garai hartako jendeak horiek idaztea erabaki izan ez balu, hoerietariko asko eta asko ezin izango liratekeen ezagutzera eman.

Historia aldetik berebiziko garrantzia izateaz gain, jende ugarik idazketan aurkitzen du liberazio bide hori, irakurleak adeitasun osoz irakurtzen situelarik beren sorkuntza horiek.

Horretaz aparte, aipagarria da idatzizkoak duen abantaila edo bertutea: duen iraunkortasuna. Esaten den bezala, “hitzak haizeak daramatza” baina idatzita dagoena, idatzita geratzen da eta konstantzia bat dago. Hitz idatzia gogoragarriagoa da beraz, iraun egiten du, idazten denak dirau.

.

Komunikatzeko era bata edo bestea izanik, hau da, idatzizkoa edo ahozkoa delarik ere, guztiok argi izan behar duguna, komunikazioa ezinbestekoa dela da, bai komunitate baten eta orokorrean munduaren garapena lortu ahal izateko eta baita norberaren garapen integrala emateko ere. Azken finean hori da ikasleei transmititu behar zaiena ere.

Gaurkoari amaiera emanez, beste kontu batekin uzten zaituztet. Oraingo honetan, Juan Manuel Etxebarriak “Euskal Urtea Ohituraz Betea”-n argitaratutako bat:

DIMA ETA OTXANDIOREN ARTEKO MUGARRIA

Terrenoz Dima handiagoa da Otxandio baino eta hauxe kontatzen da Arratia aldean:

Antzina, Dima eta Otxandio konpondu ezinik zebiltzan euren arteko mugarria dela eta. Halako batean, alkartu agintari biak eta esan eutson batak besteari:

-Hi mutil, konpondu egin behar dogu eta jarri mugarri hori behar dan lekuan, ez harago ez honago.

-Ondo zagok. Datorren urli egunetan, marti-oilarrak kukurruku egiten dauan momentuan jagi eta biok alkartuten garen lekuan jarriko dogu mugarrie.

-Bale, eginda!

Etorri zen egun hori edo hobeto esanda bezpera gau hori eta Otxandioko agintaria lo egoala Dimakoa jagi zan ohetik,  marti-oilarra itzartu eta kukurruku egin eraziz batera, jantzi eta hasi zan mendien gora. Otxandioko marti-oilarrak ere jo eban, baina hango agintaria konturatu orduko Dimakoa bertan eukan. Esana bete behar zanez, mugarrie ia-ia Otxandion bertan jarri behar izan eben.

AHOZKO TRADIZIOAREN GARRANTZIA

Jakina da ahozko tradizioak ezinbesteko garrantzia duela kultura bat zutik mantentzeko. Baina zer da ahozko tradizioa? Esan genezake gizarte bati ipuinak, kantuak, legendak, fabulak, mitoak, kontakizunak… trasmititzeko modua dela. Gurasoetatik seme-alabetara transmititu izan da eta transmititzen da gaur egunera heldu arte, eta ezinbesteko funtziotzat du denboran zehar jakintzak mantentzea.

Kontatzen den hori denboran zehar mantentzeko era bakarra ahozkotasuna izanik, eta generazioz generazio pasatzen doalarik, kontaerek bariazio edo aldaketa batzuk jasaten dituzte: edukiak galtzen dituzte, elementu berriak sartzen zaizkie… gizabanako bakoitzak era desberdin batean konta dezakeelako eta horrez gain, kontatzen diren momentuak ezberdinak direlako, eta baita  gizarteko beharrizanak… ere.

Horietariko asko mantendu izan diren arren, egia da mito, kontakizun, ipuin, kopla… asko eta asko bide erdian geratu eta galdu egin zirela, hil egin zirela zoritxarrez. Hala ere, esan beharra dago, ipuin bat hiltzen zen era berean, beste bat jaiotzen zela, eta kantu bat galtzen zen momentuan beste bat sortzen zutela.

Esan bezala, gerta zitekeen kontatutakoak jarraipenik ez izatea eta gorago aipatu bezala bide erdian geratzea. Hala ere, horiek ere gainontzekoek besteko errespetua izatea merezi dute.

Gaur egun aldaketa nabarmena ematen ari da gauzak ahoz kontatzeari dagokionez. Gero eta gutxiago dira umeei, beraien aiton-amona…engandik entzundako istorioak ahoz kontatzen dizkieten gurasoak. Aldatu beharra dagoen egoera bat, dudarik gabe.

Hezkuntzari dagokionez, eta umeen kasura joz, oso garrantzitsua da eskolan edo gelan ahozkotasuna lantzea. Zergatik? Entzundakoaren ulermena lantzea ezinbestekoa delako eskola garaian. Gainera ahoz kontatutakoa irudikatu behar dute beraien buruan eta horrek irudimenean ere laguntzen du eta baita aditasuna mantentzen ere.

Ahoz ahozko transmisioa GEUREA den zerbait da, ezin daiteke bukatu, manten dezagun bizirik, horrela gure kulturaren zati handi batek bizirik jarraituko du.

Bukatzeko, aitonak kontatutako batekin uzten zaituztet, Dima partean gertatu omen zen.

IKO GAINEKOA

            Dimeko herrian abade bat egoan beren ortuko pikondo baten azpian errezuak egiten. Errezuak agiten egoala gorantz begiratu eta mutiko bat ikusi eban piku gainean, eta esan eutson abadeak:

-         Pikuak helduta jauzak ala mutiko?

-         Bai jaunz, kaka baino bigunago dagoz- erantzun eutson mutikoak.

Abadeak orduan:   

-         Hau da mutikoari emoteko edukaziñoa! Ze edukaziño emon deutsie bere gurasoak ba? Bihar bertan joango naiz bere aitagana eta amagana bere semeak daukon edukaziñoan barri emoten.

Hurrengo egunean joan omen zan abade hori ta:

-         Banator. Atzo zuen semea nire piku gainean egon zan eta pikuak helduta dagozan galdetu neutsonean kaka baino bigunago egoazala erantzun eustan.

Orduan aitek erantzun eutson abadeari:

            - Ez beio jaramonik egin, harek mokordoak baino lotsa gutxiago deko-ta.

Ahozko eta idatzizko tradizioekin hasteko

“Aspaldi ez dala Orozkoko auzo batean ipuin batzen nenbilela baserrietxe bateko atea jo neban eta bertako ugazabak urten eta zer asmok nenkarren esan ostean hantxe erantzun eustan:

-Kanpoan hotz dago, ni ez naz ipuintsua baina sartu epeletara!

Abenduaren hasierako egun hotz eta argi bat zan eta gogoan ondo josita daukot haize hozminak arnasa ere larrundu egiten eustala. Baserriko nagusiak esandako modura baserrira sartu eta sutondoan jarri ostean eguarte guztian ekin eben senar-emazteek ipuin kontari. Harrez gero beti pentsatu dot ipuinak ez direla hotzaren lagun, ipuinak ez direla hotzetan esateko kontuak, ipuinaren babesa, izatea eta ingurua berotasuna, hurbiltasuna dala eta berotasun hori sutondoko berotasun gozoa ezeze bihotzaren berotasuna be badala.”

Xabier Kaltzakorta, “Bizkaiko herri-ipuin idatziak”, Donostia 1992-11-27

Hitz esanguratsu horiekin mintzatu zen Xabier Kaltzakorta idazle eta ikerlaria duela urte batzuk Donostian izandako jardunaldietan. Izan ere, ipuinak beti lotu izan dira goxotasunarekin, maitasunarekin, familiarekin. Ipuinak, kontakizuna, legendak, mitoak… gizakiaren arimaren janari dira eta guztiok, txiki zein helduk, behar ditugu gure arimak berotzeko.

Ipuinak mundu osoan eta mendeetan zehar ahoz aho transmititu dira. Egile edo autore jakinik ez dutenez izan, tradizio kolektiboan bizi izan dira garairik garai.

Ahozko tradizioak gorde izan diren arren, esan genezake Europa mailan XVI.mendean hasi zela aho mendeetan gorde zen ondare hori idatzizkora pasatzen. Straparolaren “Piacevolli Notti” obra italiarra izan zen ahozko tradiziozko transkripzio literarioak biltzen lehena.

Ipuinen bilaketan Erromantizismo garaiak ezinbesteko garrantzia du. Izan ere, Europan erromantizismoaren folklorea jasotzearen gogo eta interes orokorra pil-pilean egon zen eta horren barnean ahozko herri jakituria eta ondarearen alorrak ezinbesteko garrantzia hartu zuen: Ipuinak, esaundak, elezaharrak, errefrauak, sineskerak, ohiturak, kantuak, ahokorapiloak, etab. Izan ere, herri ondarea belaunaldirik belaunaldira ahoz datorkigun aberastasuna da, ikutuezin eta ikusezina den ondarea. Eta harrotasunez esan genezake euskera oso aberatsa izan dela ahozko ondare horretan. Euskarazko idatzizko lehenengo laginak oso berantiarrak direnez, ahoz aho transmititu dugu gure hizkuntza mendez mende. Argi dago, horregatik, hau da, euskara ahoz aho transmititu delako dagoela bizirik. Behin Pello Esnal idazleak esan zuen: “paregabeko altxorra da herri-literatura. Hor dago bildua gure tradizioa, eta tradizioa aintzat hartu barik ez dago etorkizuna eraikitzerik. Ahozko euskarak eta ahozko euskararen munduak eutsi dautsie bizirik euskarari.”

Euskal folklorea jaso eta aztertu zuten lehenengotariko batzuk azterritarak izan ziren arren, euskaldunen artean nabarmentzekoak ditugu: Resurrección María Azkue (Cancionero Popular lanean herri kantuak bildu zituena eta Euskalerriaren Yakintzan ohiturak eta sineskerak, herri olerkiak, haur jolasak, atsotitzak, esakerak, ahokorapiloak, goitizenak, igarkizunak, ipuinak eta irakurgaiak… bildu zituena), Jose Miguel Barandiaran (“euskal kulturaren patriarka edo aitalehena” bezala ezagutua, etnografia eta arkeologian egindako lanengatik ezaguna) eta Aita Donostia (musika arloan izugarrizko lana egin zuena).

Hortik aurrera egindako lanari esker, ahozko azalpenak idatziz ditugu. Idatzi horiek etimologikoak izaten dira, zientifikoak ez diren azalpenak ematen dituztenak hain zuzen ere.

Mendez mende, ipuinak, esaerak, kontaerak… aldatzen joan diren bezala, hizkuntza bera ere aldatzen edo egokitzen joan da. Hizkuntza bera baita gure bizitzaren ispilu.

Zertan datza "kontu kontari"?

Arratsalde on lagunook!

Ikusten duzuen bezala, nire blogaren titulua “kontu kontari” da. Beraz, izenak berak pista ugari ematen dizkigu, bloga zeri buruzkoa izango ote den jakiteko orduan. Kontu= ipuin, beraz, ipuin kontari. Hala ere, ez da ipuinei buruzkoa soilik izango. Idatzizko eta ahozko tradizioak bildu nahi ditut blog honetan. Hortaz, ipuinetaz aparte, kontakizun, mitoak, legendak, kantak… ere aipatuko ditut.

Nire helburua zein da beraz? Aipatutako guztiak (kantu, ipuin, mito, legenda…) hezkuntzarekin lotura dutelarik, guztiongana hurreratzea, eta behintzat horietako batzuk ezagutzera ematea. Hau da, haur hezkuntza eta batez ere lehen hezkuntzako umeei kontatzeko eta beraiek irakurtzeko bezalako idazkiak erabiliko ditut, garai horietan irakurritakoaren ulermena eta entzundakoaren ulermena lantzea oso garrantzitsuak direla deritzodalako.

Horrez gain txikitatik izan dut gustuko horrelako gauzak entzutea, aitonarekin sutondoan jarri eta kontalari eta kantari lanak egiten baitzituen. Oso oroitzapen onak ditut garai hari buruz. Orain egoerari buelta emateko ordua iritsi dela uste dut, hau da, entzulari lanak egin beharrean, kontalari lanak egiteko ordua, aitonak egiten zuen paperean jarriz.

Ez ditut ohikoak diren kontakizunak, ipuinak... idatziko, baizik eta ezezagunak direnak edo ahaztuak edo ahazteko puntuan daudenak. Ahozko trasmisiorako aitonak kontatutako ipuinez, kantez... -ez gain, jende zahar ezagunari elkarrizketak egitea erabaki dut. Idatzizko trasmisioari dagokionez, liburuez baliatuko naiz batez ere. Hortaz, Arratiakoa naizen aldetik, bertako kontaerak egingo ditut batez ere. Horrek ez du esan nahi, gaur egungo ipuin, kontakizunak edo Arratiaz gain beste leku batzuetakoak erabiliko edo egingo ez ditudanik, hooriek ere erabiliko baititut, gehien bate bertan zentratu arren.

Beraz, espero dut, ahalik eta ondoen egitea, eta guztiok gustuko izango dituzuen idatziak egitea.

NI NEU

Kaixo lagunok!

Hezkuntzarekin lotuta dagoen blog berri honetara, ahozko eta idatzizko tradizioei zuzendutako bloga hain zuzen, ongi etorria ematen dizuet.

Iraia Inunziaga naiz, 19 urte ditut eta Arratia bailaran kokatuta dagoen Igorre izeneko herrian bizi naiz.

Lehen Hezkuntzako bigarren  maila ikasten ari naiz, Bilboko Magisteritza Eskolan. Betidanik izan dut gustuko irakasleen mundu hau eta oso txikitatik argi izan dut magisteritza ikasiko nuela, haurrak izugarri gustatzen baitzaizkit eta horien hezkuntzaz arduratzea oso lan miresgarria dela baiteritzot.

Unibertsitatean hasi arte, Igorreko Inazio Zubizarreta ikastetxean eta Arratia BHI institutuan egin izan ditut ikasketak. Batxillergoan, Giza eta Gizarte Zientzietako bidea hartu nuen, eta baita oso gustora egin ere.

Nire zaletasunen artean musika eta kirola daude. Eguneko edozein momentutan entzun dezaket musika, asko erlaxatzen bait nau. Kirolari dagokionez, mendia dut gustokoen. Izugarri atsegin dut asteburuetan mendira joatea.

Klaseak hartzeaz gain, eman ere egiten ditut, izan ere, klase partikularrak ematen ari naiz azken urteotan, lan egingo dudan munduan pixka bat murgiltzen joateko.

Teknologien mundu hau asko ulertu ez arren, espero dut ahal dudan ondoen egitea eta nire onena ematea.

Gero arte!